Kızılet Kuşlar

Usta romancı ve bir eğitim emekçisi Diyarbakır alevilerinden Fehmi Salık'ın Diyarbakır'lı Alevilerin Destansı Romanı: "Kızılet Kuşlar"ı. Kızılet Kuşlar, ilerici ve devrimci Alevilerin romanı. Kitap bir ‘Köy Romanı' olduğu kadar, 1946'dan bu yana Diyarbakır'dan ‘üç köy; Büyükkadı, Şarabi ve Şükürlü köylerinin kişiliğinde' toplumsal sorunların da katıksız bir öyküsüdür. Üç köyden 21 köylünün portresi tam olarak çizilmiş; bu portrelerin yöresi, sözü edilen bu üç köyde yaşayan sayısız insanca doldurularak zenginleştirilmiştir.

Yazar Fehmi Salık aynı zamanda kentinin trafik plakası olan “21” rakamının iki önemli anlamına da vurgu yapar. “Birincisi doğup büyüdüğüm kentimin ‘kod numarası'dır; ikincisi de pişip adam olmaya çalıştığım o ocak” dediği Köy enstitüleri'nin, ülke genelindeki sayısı. Kitapta mekan olarak seçilen sahne, kostüm, aynı dil, aynı cem, aynı saz, aynı söz vurgu oluştursun diye yinelenerek kullanılmış.

Kızılet Kuşlar, yazarın kendisinin Onlu yaşlarında iken, 60'lı yaşlarına dayanan köylüleriyle olan yarenliğinin, dostluğunun, arkadaşlığının romanı.

Yazarın aynı zamanda kendi biyografik öyküsüdür de; “Fehmi, gözlerini yeniden öğrencisinin gözlerinde tuttu. Diyarbakır'ın Büyükkadıköyü'nde yumurtadan çıktım; kızılet bir kuştum doktor. Anamın elleriyle eşelediği topraktan karnımı doyurdum. Sonra kanatlandım; ülkemin göklerinde uçtum bir zaman. Bu arada yırtıcı kuşların, salyalı kurtların hışmına çok uğradım. Kimi zaman da acımasız avcılarca bağrımdan vuruldum. İşte sonunda böyle kan içinde açan kırmızı bir güle döndüm. Hele yazdıklarımı bir oku; sonra konuşalım istersen.”