50 Soruda Arkeoloji

Ülkemizin önde gelen arkeologlarından Prof. Dr. Mehmet Özdoğan, 50 Soruda arkeoloji’de, arkeoloji biliminin mutfağına mercek tutarken, bu bilimin, biyoloji ve jeolojiyle birlikte, insanlığın düşünce sistemine zamanın derinliği ve evrim olgularını kazandırmış olmasını da  vurguluyor. Yazarın, 2,5 milyon yıl öncesinden günümüze uzanan zaman diliminde, insanoğlunun dünya üzerinde bıraktığı tüm kültürel izlerle ilgilenen arkeoloji bilimine dair doyurucu bir kapsam kurarken uğradığı kimi sorular şöyle:

Arkeoloji nedir, ne değildir? Geçmişten günümüze neler kalır? Arkeoloji nasıl bir bilim alanı haline gelmiştir? Arkeolojide çığır açan araştırmacılar kimlerdir ve arkeolojiye damgasını vuran önemli araştırmalar nelerdir? Arkeolojinin politik kullanımı ne demektir? Arkeolojinin temel yöntemleri nelerdir? Zaman laboratuvarı nedir? Arkeometri, jeoarkeoloji ve çevresel arkeoloji nedir? Endüstriyel arkeoloji, kent arkeolojisi, kurtarma kazısı, etnoarkeoloji, deneysel arkeoloji, sualtı ve batık arkeolojisi nedir? Arkeoloji ile antikacılığın farkı nedir? Definecilik nedir? Osmanlı İmparatorluğu’na arkeoloji ne zaman ve nasıl girmiştir? Osman Hamdi Bey’in ve Atatürk’ün Türk arkeolojisinin gelişimindeki yerleri nedir? Dünya arkeolojisi içinde Türk arkeolojisinin yeri nedir?

Prof. Dr. Mehmet Özdoğan kimdir?

1943’de doğan Prof. Dr. Mehmet Özdoğan, ülkemizin önde gelen arkeologlarındandır. Başta Keban ve Karakaya baraj göl alanlarında yürütülen kurtarma kazıları olmak üzere, ülkemizin çeşitli yerlerinde birçok arkeolojik kazı ve araştırmalara katıldı. İstanbul’da Yarımburgaz Mağarası, Kırklareli’nde Tilkiburnu ve Taşlıcabayır, Edirne Enez’de Hoca Çeşme, Şanlıurfa Birecik’de Mezraa-Teleilat ile Diyarbakır Ergani’de Prof. Halet Çambel ile Prof. Robert J. Braidwood’un devrettiği Çayönü kazılarını yönetmiştir. Halen Kırklareli’nde, Aşağı Pınar ve Kanlıgeçit kazılarını sürdürmektedir. Esas uzmanlık alanı, “Neolitik devrim” olarak da adlandırılan, tarım ve hayvancılığa dayalı köy yaşantısın ortaya çıkışı, gelişimi ve başta Güneydoğu Avrupa olmak üzere başka coğrafyalara yayılım sürecinin anlaşılmasıdır. Ayrıca, arkeometri, jeoarkeoloji, arkeoloji tarihi ve politikaları üzerine çalışmakta, arkeoloji biliminin topluma yansıtılması ve kazı alanlarının korunması için çaba göstermektedir. Bu amaçla Diyarbakır Çayönü, Kırklareli Aşağı Pınar ve Kanlıgeçit Mevkiilerinde çağdaş bir anlayışla açık hava müzesi düzenlemeleri gerçekleştirmiştir.